Branislav Protić

Branislav Protić je diplomirao na Akademiji likovnih umetnosti u Beogradu 1959, sa specijalnim tečajem 1961, na kojoj je potom delovao kao profesor. Njegove samostalne izložbe na Pozorišnoj akademiji u Beogradu 1958. i na Tribini mladih u Novom Sadu 1959. smatraju se prvim javnim izlaganjima slikarstva enformela u srpskoj umetnosti. Slike u duhu enformela izlaže na Oktobarskom salonu i na Bijenalu mladih u Modernoj galeriji u Rijeci 1961. (na kojem je nagrađen), na Trijenalu u Beogradu i na Salonu 61, takođe u Rijeci, 1961. Učesnik je bitnih izložbi beogradskog enformela: zajedno sa Zoranom Pavlovićem i Vladislavom Todorovićem u Muzeju primenjene umetnosti 1961, na promotivnoj izložbi Lazara Trifunovića Enformel – mladi slikari Beograda u Galeriji Kulturnog centra 1962, kao i na retrospektivi Enformel u Beogradu u Umetničkom paviljonu „Cvijeta Zuzorić“ 1982. Posthumne retrospektive priređene su mu u Galeriji ULUS-a 1993, u Galeriji Grafičkog kolektiva 2000, i u Galeriji Kulturnog centra 2010. Upravo na toj izložbi prikazane su, neke po prvi put, rane Protićeve slike iz 1956. i serija kolaža iz 1957. Iste godine nastaju dve njegove ključne slike sa nazivima, Kompozicija (1957), jedna iz fundusa Muzeja savremene umetnosti a druga iz kolekcije Noveski. Slike Kompozicija (1957) retki su primeri ranog perioda Protićevog enformela. Činjenica da Protić isključivo koristi pojam „kompozicija“ za nazive svojih slika ukazuje na to da on sliku dosledno poima kao čisto apstraktno delo potpuno lišeno relacija prema direktnim ili asocijativnim predmetnim podacima. Površinu slike tretira kao monohromno polje amorfnih naslaga boje, sa mestimičnim blagim reljefnim fokusima postignutih ne-slikarskim sredstvima i elementima kolaža. Ali uprkos tome, Protić čuva i neguje pažljivu disciplinu slikanja, što njegovom enformelu pridaje izvesne pikturalne i estetske karakteristike. Odbacujući, dakle, formu, Protić zadržava i održava pozitivni i afirmativni odnos prema postupku slikanja i objektu slike. Svestan da preterana produkcija i nametljivo prisustvo u javnosti ne bi bilo u skladu sa njegovim krajnje odgovornim poimanjem umetnosti, posebno u poznom periodu, odlučio se na odmereno i diskretno prisustvo na umetničkoj sceni sopstvene sredine.

Branislav Protić

Kompozicija (1957)

ulje na platnu,

65 cm x 93 cm